Hoe zou het werken, als je een stel mensen in de Middeleeuwen een 65 inch flatscreen zou aanbieden (en natuurlijk zorgen voor de bijbehorende infrastructuur), een videorecorder en voldoende bluerays? Zou dan ineens de rest van het dorp het ook willen hebben? Of het af doen als onzin? Ws zien ze het als iets uitzonderlijks, misschien wel als een wonder of hekserij. Nee, dat verschil is te groot.
Mensen, laten we stedelingen nemen, hadden toen te eten, deden iets met een ambacht of waren in dienst van een ander. Per huishouden was iemand, ongetwijfeld een vrouw, de hele dag bezig met voedsel vergaren (markt) en bereiden. Geen instanthappen van Ah, dus werk aan de winkel. Malen, kneden, rijzen, bakken, gisten, conserveren, etc. Kleding moest gemaakt en hersteld worden, schoenen of wat daarvoor doorging idem.
Eerste kind op je 14e of 16e. De pijp uit tussen 40 en 50, als je de jeugd had overleefd. Werk minimaal 6 dagen per week, 12 uur per dag. Verder terug hetzelfde beeld maar dan met werk op het land. Dat leven is ergens in de loop van de 19e eeuw pas veranderd. Electriciteit, water, mechanisatie. Je hoefde niet meer alles zelf te doen, kon makkelijker ergens heen, zelfs verder dan het volgende dorp. Men hield tijd over. Een eerste piek daarin viel net voor WOI. De volgende stoot omhoog is ruim na WOII begonnen en duurt voor mijn gevoel nog steeds voort.
We zijn inmiddels de automatisering bijna voorbij, het voedsel wordt vrijwel volledig buitenhuis breid en instant aangeschaft, werk heeft niks meer met spierkracht te maken en we gaan net zo makkelijk naar Zuid-Amerika als naar iemand 10 km verderop. Een baan beslaat nog hooguit 36 uur. Met 7 uur slaap per nacht hou je 83 uur in de week over voor andere activiteiten. Nog 10 aftrekken voor het woon/werkverkeer. Dan hou je nog iets van 2 (!!) werkweken over. Hoeveel mensen zouden zich dat realiseren?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten